Servikal Yetmezlik Op. Dr. Meral Sönmezer

Servikal Yetmezlik

Rahimin vajinaya açıldığı boyun şeklindeki kısma serviks (rahim ağzı) denir. Çok güçlü bir kas olup, normalde oldukça sıkı kapalıdır. Ancak doğum sırasında bebeğin dışarı çıkmasına izin verecek şekilde açılır.

Servikal yetmezlik nedir?

Serviksin gebelik ilerledikçe gebeliği taşıyamayacak kadar güçsüz olması ve normal durumda doğumda açılması gerekirken, doğum sancıları başlamadan erken dönemde açılması durumuna servikal yetmezlik denir.

Servikal yetmezlik nedenleri nelerdir?

  • Rahim içerisindeki miyom ve polipler Histereskopi yöntemi ile çıkarılırken rahim ağzı genişleyebilir.
  • Zor geçen normal doğumlarda rahim ağzının yırtılması ve yaralanması,
  • Doğuştan rahim ağzındaki bağ dokusunun yapısının yetersiz olması,
  • Doğuştan olan rahim anomalileri,
  • Anne karnında iken dietilstilbestrol (yapay östrojen) kullanımına maruz kalmış olmak,
  • Rahim ağzına yönelik konizasyon, elektro cerrahi eksizyon gibi cerrahi girişimler yapılmış olması,
  • Çok sayıda normal doğum yapmış olmak,
  • Forseps ya da vakumla doğum yapmış olmak,
  • İleri gebelik haftalarında ve birden fazla kürtaj operasyonu rahim ağzı yetmezliğine neden olabilmektedir. Bunların dışında bilinmeyen nedenlerle de servikal yetmezlik olabilmektedir.

Servikal yetmezlik tanısı nasıl konulur?

Portfolio

Tanı konulması için en önemli bulgu gebelik öyküsüdür. Daha önceki gebeliklerde 14-24 hafta arasında ağrısız rahim ağzı açılması veya amniyon zarlarının sarkması gerçekleşmişse bu durum servikal yetmezlik riski anlamına gelecektir. Daha önce yaşanmış bir servikal yetmezlik öyküsü yoksa gebelik sırasında tanı konulması için rahim ağzının uzunluğu vajinal ultrasonla ölçülür. Rahim ağzının kısalması, erken doğum olasılığını arttırmaktadır.

Servikal yetmezliği olan hastalarda serviks V,T,Y ve ya U şeklinde bir görünüm alır. Rahim uzunluğu ultrason ile ölçüldüğünde 30 mm den kısa olması durumunda %1 , uzunluk 15 mm den küçük olduğu durumda %50, uzunluk 5 mm den küçük ise bu durumda %80 olasılıkla erken erken doğum olacaktır.

Gebelik dışında olan muayenelerde ise rahim ağzı açıklığının 8 mm nin üzerinde olması durumunda servikal yetmezlik söz konusu olmaktadır. Vajinal muayene sırasında 8 nolu metal hegar bujisinin rahim ağzından geçmesi ile bu tanı konulmuş olur. Ayrıca rahim filmi ile de tanı konulabilir.

Servikal yetmezlik tedavisi nasıl olur?

Servikal yetmezlik tanısı konulduğunda en iyi tedavi yöntemi cerrahidir. Bu işlem gebe kalındıktan sonra uygulanır. Bu işleme serklaj denir. Gebeliğin 12. Ve 14. Haftalarında yapılan bu işlemle serviks açıklığı normal sınırlar içerisinde tutulur. Bu sayede erken doğum riski önlenmiş olur ve rahim ağzı hamileliğin sonuna kadar kapalı olarak tutulmaya çalışılır.

Serklaj acil veya proflaktik(koruyucu) olarak 2 grupta incelenir.

Servikal Yetmezlikte Acil Serklaj nedir?

Gebeliğin 28. Haftasından önce yapılan muayenelerde;

  • Servikal uzunluk 15 mm ve altında ölçüldüyse,
  • Doğum eylemi henüz başlamadığı halde rahim ağzında açılma ve incelme tespit edildiyse,
  • Daha önceden erken doğum öyküsü olan gebelerde ultrasonografi ölçümünde servikal uzunluk 20 mm ya da daha kısa ölçüldüyse,
  • Servikste hunileşme fark edildiyse Acil Serklaj uygulanmalıdır.

Servikal Yetmezlik, Prolaktik (koruyucu) Serklaj nedir?

Gebeliğin 12. Haftasında muayenelerde;

  • Önceki gebeliklerinde servikal yetmezlik nedeniyle düşük ya da erken doğum olduysa,
  • Rahim filmi (hsg) çekildiğinde servikal yetmezliği düşündüren bulgular saptandıysa,
  • Rahim ağzına yönelik konizasyon, elektro cerrahi eksizyon gibi cerrahi girişimler yapıldıysa ya da obstetrik travma öyküsü varsa,
  • Yapılan ultrason muayenesinde servikal uzunluğun 20 mm den kısa olarak bulunması durumlarında Koruyucu Serklaj uygulanmalıdır.

Servikal Yetmezlik Tedavisinde Serklaj teknikleri nelerdir?

  • Vajinal yolla uygulanan yöntemler:
  • Mcdonald tekniği
  • Schirodkar tekniği
  • Abdominal yolla uygulanan teknikler

Servikal Yetmezlik ve Mcdonald tekniği nedir?

Portfolio

En sık kullanılan tekniktir. Genel anestezi ile 5-10 dakika da, serviks özel bir dikiş ile çepeçevre dikilir. Ağzı torba gibi büzülür. İşlem sonrasında antibiyotikler ve progesteron ilaçları kullanılır. İşlem sonrası erken dönemde hafif kanamalar olması normaldir. Genellikle hastanede günübirlik yatış yeterli olur. Hastanın durumuna göre buna karar verilir. İşlem sonrası istirahat edilip doğuma kadar ilişki olmaması gereklidir.

Bu yöntemde dikişlerin alınması gerekmektedir. Normal doğum planı yapan hastalarda genellikle 37. haftada ya da doğum sancılarının başlaması ve amniyon sıvısının gelmesinin ardından dikişler alınmaktadır. Ancak sezaryen ile doğum kararı alınmış hastalarda, operasyondan hemen önce ya da sonra dikişler alınabilmektedir.

Servikal Yetmezlik, Schirodkar tekniği nedir?

Bu teknikte vajinal yolla uygulanmaktadır. İdrar kesesi ve kalın bağırsak sıyrılıp, mukoza açılır. Kendiliğinden eriyen dikiş materyali kullanılarak rahim ağzının büzülmesi sağlanır. Bu işlem sonrası dikişler kendiliğinden eriyeceği için dikişin alınması gerekmez.

Servikal Yetmezlik Tedavisi için Abdominal yolla uygulanan teknikler nelerdir?

Bazen Anatomik nedenlerle vajinal yolla uygulanan Serklaj yöntemleri uygulanamaz. Ya da vajinal Serklaj uygulandığı halde erken doğum ya da düşük nedeniyle gebelik kaybı olbilir. Bu durumda karın bölgesinden müdahale edilir. Açık ya da laporoskopik olarak gebe ya da gebe olmayanlara uygulanmaktadır.

Servikal Yetmezlik Tedavisi için Serklaj ne zaman yapılır?

Serklaj acil ve koruyucu olarak 2 grupta değerlendirilir. Acil Serklaj saptandığı anda yapılmalıdır. Koruyucu Serklaj ise gebeliğin 12. Ve 14. haftalarında yapılabilir.

İşlem öncesi gebelik haftası, bebeğin canlı olduğu, herhangi bir anomalisinin olmadığının ultrasonla tespit edilmesi şarttır.

Serklaj işleminin riskleri nelerdir?

  • Özellikle Acil Serklajda amniyon kesesinin yırtılması ve amniyon sıvısının gelmesi,
  • Doğum sancılarının başlaması,
  • Rahim ağzında işleme bağlı enfeksiyon gelişmesi,
  • Genel anestezi altında yapıldığında anesteziye bağlı riskler,
  • Dikişler alınmadan önce doğum eylemi başlarsa rahim ağzı yaralanmaları görülebilmektedir.

Serklaj işleminin sakıncalı olduğu durumlar nelerdir?

  • Aktif doğum eylemi başlamışsa,
  • Rahim içerisinden aktif şekilde kanama oluyorsa,
  • Amniyon kesesinde ya da rahmin içinde enfeksiyon varsa,
  • Su kesesi açıldıysa,
  • Yaşamla bağdaşmayan fetal anomali saptanmışsa,
  • Fetüs canlı olmadığı saptanmışsa Serklaj yapılamaz. Eğer Serklaj dikişi daha önce konulmuşsa bu durumlar ortaya çıktığında dikişler alınmalı ve doğum kendi seyrine bırakılmalıdır.

Serklaj sonrası doktorunuza acil başvurmanız gereken durumlar nelerdir?

  • İşlem sonrası belirli aralıklarla gelen sancı ve kasılmalar olduğunda,
  • Vajinal kanamalarınızın lekelenmelerden daha fazla olması durumunda
  • İşlem sonrası oluşan hafif akıntılar harici, kötü kokulu, yeşil gri akıntı, kaşıntı olması durumunda,
  • Ateşinizin 38 derece ve daha fazla olması durumunda,
  • Suyunuzun gelmesi durumunda mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.

Randevu Talep Edin

Author
Op. Dr. Meral Sönmezer

"#sağlığıngülenyüzü"

Randevu Talep Edin
Instagram
Portfolio

Biz Sizi Arayalım