İkiz Gebelik

İkiz gebelik nasıl oluşur?

Gebelik oluşması için spermin yumurtayı döllenmesi gerektiğini anlatmıştık. Ancak bu döllenme her zaman düşünüldüğü gibi olmayabilir. İki ayrı sperm, iki ayrı yumurtayı dölleyebilir ya da bir sperm bir yumurtayı dölledikten sonra, yumurta bölünerek birbirine fazlasıyla benzeyen iki yumurta haline gelebilir. Bu durumlarda oluşan gebelikler ikiz gebelik şeklinde adlandırılır. Gebeliklerin yaklaşık %1’ i ikiz gebeliktir. İkiz gebeliklerin de yaklaşık % 30’ u tek yumurta ikizi, % 70’ i çift yumurta ikizidir. Geçtiğimiz birkaç on yılda, yardımcı üreme tekniklerinin sık kullanımı nedeniyle çoğul gebelik sayıları da artış göstermiştir. Günümüzde ikiz gebeliklerin çoğunluğu tüp bebek tedavisi sonucunda oluşmaktadır.

İkiz gebelik belirtileri nelerdir?

İkiz gebeliğin belirtileri tekiz gebelik ile benzerdir.

• Her gebelikte bitkinlik ve halsizlik olabilmektedir. İkiz gebelikte ise bitkinlik ve halsizlik aşırı derecede olmaktadır.
• İkiz gebelikte uykusuzluk daha fazladır ve uyku kalitesi daha düşüktür.
• Her gebelikte bulantı ve kusma olmaktadır. Ancak ikiz gebeliklerde bulantı ve kusmalar çok daha fazladır.
• İkiz gebelikte rahim daha fazla genişlediği için mesaneye bası daha fazladır. Bu nedenle sık idrara çıkma yakınması çok daha sık görülür.
• Kilo alımı ikiz gebeliklerde daha fazladır. Anne adayları tekiz gebeliklere göre 5 kg daha fazla almaktadır.
• Beta HCG hormonunun kanda pozitif olması gebelik belirtisidir. Ancak ikiz gebeliklerde HCG seviyesi daha yüksek olmaktadır.
• Gebelikte rahmin büyümesiyle alt karın da genişler ve büyür. İkiz gebeliklerde rahim daha fazla büyüdüğü için karın büyümesi de ona bağlı olarak daha fazla olmaktadır.
• Gebelikte iştah artışı olmaktadır. Ancak ikiz gebeliklerde bu durum daha da fazladır.

İkiz gebelikler kaçıncı haftada belli olur?

Gebeliğin 4. ve 5. haftalarında ultrason muayenesinde kese görünür. Bu haftalarda çift kese görülebilir. Ancak erken gebelik haftalarında ikiz gebelik görülse de keselerden birisi kaybolabilir. Bu nedenle ikiz gebelik tanısı konulması için bebeklerin kalp atımını beklemek daha uygun olacaktır. Özellikle 7. Ve 8. haftalarda her iki kesede kalp atımının izlenmesi gebeliğim devamı hakkında yol gösterici olabilmektedir.

İkiz gebelik kimlerde daha sık görülür?

• Daha önceden çoğul gebelik geçirmiş olan anne adaylarının tekrar çoğul gebelik geçirmeleri mümkündür.
• Genetik olarak anne adayının annesinin ikiz gebelik geçirmiş olması, kendisinin de ikiz gebe olma ihtimalini arttırır. Erkeğin annesinin çoğul gebelik geçirmesi genetik olarak anne adayını etkilemez.
• Anne adayının yaşı ilerledikçe, yumurta sayısı düzensizleşir. Bu nedenle menopoza yaklaşan anne adaylarının çoğul yumurta oluşturmaları mümkündür.
• Irklara göre çoğul gebelik durumu da değişmektedir. Özellikle Batı Afrika’ da çoğul gebelik daha fazlayken, Japonlarda bu durumda çok daha nadirdir.
• Kadınların tedavi amaçlı kullandıkları fertilite ilaçları ile çoğul yumurtlama sağlamaktadır. Bu nedenle fertilite tedavisi gören kadınlarda çoğul gebelik olma ihtimali daha yüksektir.

İkiz gebeliğin komplikasyonları nelerdir?

• İkiz gebeliklerde annenin kan miktarı oldukça fazladır. Bu fazla kan ihtiyacını karşılamak için kalbin yükü artmaktadır. Bu sebeple anne adaylarının özellikle gebeliğin ikinci yarısında sıklıkla istirahat etmesi gerekmektedir.
• İkiz gebeliklerde bebekler normal tekiz gebeliklere göre boyut ve kilo olarak daha küçük olmaktadır. Özellikle tek yumurta ikizleri bir yumurtanın bölünmesinden oluştuğu için, çift yumurta ikizlerine göre daha küçüktür.
• İkiz gebeliklerde bebeklerin rahime sığması ilerleyen haftalarda zorlaşmaktadır. Bu ve bunun gibi birçok nedenden dolayı erken doğum riski artmaktadır.
• Doğumsal anomaliler tekiz gebeliklere göre ikiz gebeliklerde daha da fazla olmaktadır.
• Gebelikle ilgili sıkıntılar ( bulantı, kusma, halsizlik, kansızlık vb. ) ikiz gebeliklerde daha fazladır.
• Gebeliğin ilerleyen haftalarında risk oluşturacak faktörler ikiz gebeliklerde daha fazladır. Özellikle plasentanın erken ayrılması ve kordon dolanması durumları ikiz gebeliklerde daha fazladır.
• Aynı anda iki bebeğe birden sahip olmak anneler için psikolojik sıkıntılara neden olabilmektedir. Özellikle lohusalık sendromları ikiz gebelikte daha fazla olabilmektedir.
• İkiz gebeliklerde kaybolan ikiz sendromu görülebilmektedir.
• İkiz gebeliklerde serebral palsili bebek doğurma olasılığı çok daha fazladır.

İkiz gebelik ile tekiz gebelik arasındaki farklar nelerdir?

• Tekiz gebelikler 41. haftada olgunlaşıp doğarken, ikiz gebelikler 37. haftada olgunlaşır.
• İkiz gebeliklerde yüksek tansiyon riski tekiz gebeliklere göre daha fazladır.
• İkiz gebeliklerde bebeklerin kilosu ve boyu tekiz gebeliklere göre daha küçüktür.
• İkiz gebeliklerde doğumsal anomaliler tekiz gebeliklere göre daha fazladır.
• Gebelik nedeniyle oluşan demir eksikliği anemisi ikiz gebeliklerde tekiz gebeliklerden daha fazladır.
• İkiz gebeliklerde düşük riski tekiz gebeliklere göre daha fazladır.
• İkiz gebeliklerde erken doğum riski tekiz gebeliklere göre daha fazladır.
• Erken gebelik belirtileri ikiz gebeliklerde tekiz gebeliklere göre daha fazladır.

İkiz gebelik çeşitleri nelerdir?

İkiz gebelik 2 çeşittir. Bunlar birbirine fazlasıyla nerdeyse tıpatıp benzediğini düşündüğümüz, ancak farklı yanları olan tek yumurta ikizleri ve birbirine hiç benzemeyen iki ayrı kişi olan çift yumurta ikizleridir.

Tek yumurta ikizi (monozigotik) nasıl oluşur?

Tek yumurta ikizlerinde döllenme tıpkı tekiz gebeliklerde olduğu gibidir. Erkekten gelen bir sperm hücresi kadındaki bir yumurtayı döller. Buraya kadar her şey aynıdır. Ancak döllenme sonrasında yumurta bölünür. Bu durumda iki tane birbirine tıpatıp benzeyen embriyo oluşur. Bu embriyolar dış görünüş olarak birbirlerine benzeseler de farklı yanları mevcuttur. Tek yumurta ikizleri döllenme ve bölünme arasında geçen süreye bağlı olarak dikoryonik- diamniyotik, monokoryonik- diamniyotik, monokoryonik- monoamniyotik ve hatta yapışık ikiz olarak meydana gelebilirler. Geçen zamanın uzunluğuna bağlı olarak fetüslerin sahip oldukları ortak yapılar artmaktadır.

Çift yumurta ikizleri (dizigotik) nasıl oluşur?

Çift yumurta ikizlerinde anneden gelen iki yumurta babadan gelen iki ayrı spermle döllenir. İki ayrı kese ve iki ayrı plasenta oluşur. Gebeliklerin %1’ i ikiz gebeliktir. İkiz gebeliklerin %20 si kayıpla sonuçlanabilmektedir.

Çift yumurta ikizlerinin özellikleri nelerdir?

• Çift yumurta ikizlerinde bebeklerin içinde bulundukları iki ayrı kese ve bebekleri besleyen iki ayrı plasenta bulunmaktadır.
• Bebekler iki ayrı kese içerisinde oldukları için birbirlerine temas etmezler.
• Bebekler iki ayrı kardeş kadar birbirlerine benzerler. Birbirlerine tıpatıp benzemezler.
• Bebeklerin parmak izleri ve dış görünüşleri birbirlerinden farklıdır.
• Çift yumurta ikizlerinin cinsiyetleri birbirinden farklı olabilmektedir.
• Çift yumurta ikizlerinin Genotip ve Fenotipleri farklıdır.

İkiz gebeliklerde normal doğum olabilir mi?

İkiz gebeliklerde doğum şeklini belirlemek için bebeklerin duruş pozisyonu önemlidir. Öndeki bebeğin başı doğum kanalına yerleşmiş olmalı ve ikinci bebeğin de aynı pozisyonda olması gerekir. Bu durumda normal doğum gerçekleştirilebilir. Ancak ikiz gebelikler çoğunlukla tüp bebek yoluyla olduğu için kıymetli gebeliktir. Bu durumda da bebekleri ve anneyi sıkıntıya sokmamak için sezaryen de tercih edilebilir.